Αυξημένη αρτηριακή πίεση παρατηρείται τόσο στην ιδιοπαθή υπέρταση όσο και σε συμπτωματικές μορφές υπέρτασης που σχετίζονται με παθήσεις των νεφρών, του κεντρικού νευρικού συστήματος και του ενδοκρινικού συστήματος. Σε υγιείς ανθρώπους, βραχυπρόθεσμη αύξηση της αρτηριακής πίεσης εμφανίζεται σε στρεσογόνες καταστάσεις, το «σύνδρομο λευκής μπλούζας». Για τη διάγνωση των αιτιών, συνταγογραφούνται εργαστηριακές εξετάσεις - γενικές και βιοχημικές εξετάσεις αίματος, λιπιδικά και ορμονικά προφίλ και αξιολόγηση GFR. Χρησιμοποιούνται ενόργανες μέθοδοι - ΗΚΓ, EchoCG, υπερηχογράφημα νεφρών και ενδοκρινών αδένων. Η ανακούφιση των συμπτωμάτων περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, αντιυπερτασικά φάρμακα και εξάλειψη των αιτιών των συμπτωμάτων.
Αιτίες υψηλής αρτηριακής πίεσης
Φυσιολογικοί παράγοντες
Όταν ενεργοποιείται το συμπαθοεπινεφριδικό σύστημα, παρατηρείται βραχυπρόθεσμη αύξηση της αρτηριακής πίεσης. Αυτό συμβαίνει κάτω από άγχος και μεγάλο φόβο. Η αρτηριακή πίεση αυξάνεται μέτρια και δεν συνοδεύεται από σοβαρή επιδείνωση της υγείας. Μετά την εξάλειψη του τραυματικού παράγοντα, η κατάσταση επανέρχεται στο φυσιολογικό. Όταν υπάρχει πυρετός, αλλάζουν και οι ενδείξεις του τονομέτρου, η αύξησή τους είναι ανάλογη με τη θερμοκρασία του σώματος.
Ένα ευρέως διαδεδομένο φαινόμενο είναι το «σύνδρομο λευκής μπλούζας». Κατά τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης σε ιατρικό ίδρυμα (για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια ιατρικής εξέτασης), η τιμή είναι πάνω από τον κανόνα. Αυτό εξηγείται από τον ενθουσιασμό και τη νευρικότητα που νιώθει ο ασθενής όταν κάνει ιατρική Ταυτόχρονα, η αυτοπαρακολούθηση της πίεσης στο σπίτι δεν αποκαλύπτει αποκλίσεις από τον κανόνα. Πιστεύεται ότι η παρουσία ενός τέτοιου συνδρόμου αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης υπέρτασης στο μέλλον.
Αρτηριακή υπέρταση
Η πρωτοπαθής αρτηριακή υπέρταση είναι η πιο κοινή παθολογική αιτία υψηλής αρτηριακής πίεσης. Τα προβλήματα με την αρτηριακή πίεση ξεκινούν συνήθως μετά την ηλικία των 50 ετών. Κατά τη μέτρηση με τονόμετρο, λαμβάνονται τιμές πάνω από 140/90 mm Hg. Τέχνη. Η καταγραφή αναλογικά αυξημένης συστολικής και διαστολικής πίεσης είναι χαρακτηριστική. Η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης γίνεται όταν οι καθορισμένες τιμές προσδιορίστηκαν από 3 ανεξάρτητες μετρήσεις.
Καρδιαγγειακές παθήσεις
Η αύξηση της συστολικής πίεσης είναι μια τυπική εκδήλωση της αθηροσκλήρωσης. Πιο συγκεκριμένη στη στένωση της αορτής είναι η παρουσία αυξημένης αρτηριακής πίεσης και στα δύο χέρια· οι μετρήσεις στα πόδια δείχνουν φυσιολογικές τιμές. Η οπτική εξέταση δείχνει καλή ανάπτυξη των μυών του βραχίονα και του κορμού με σχετικά κοντά και αδύναμα κάτω άκρα.
Στη νόσο Takayasu (μη ειδική αορτοαρτηρίτιδα), η αρτηριακή πίεση αυξάνεται. Παθογνωμονικό σημάδι είναι ότι υπάρχει αυξημένη αρτηριακή πίεση στη μία πλευρά του σώματος, ενώ η τιμή στην άλλη πλευρά παραμένει φυσιολογική. Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε νεαρούς ασθενείς, πιο συχνά μεταξύ 15 και 30 ετών. Υπέρταση παρατηρείται με στένωση της καρωτίδας και της σπονδυλικής αρτηρίας, ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας και πλήρη κολποκοιλιακό αποκλεισμό.
Νεφρική Νόσος
Η παρουσία ενός συμπτώματος νεφρικής βλάβης σχετίζεται με αυξημένη απελευθέρωση αγγειοσυσταλτικών παραγόντων στο αίμα, κατακράτηση νερού και αλατιού στους ιστούς. Οι νεφρικές μορφές υπέρτασης χαρακτηρίζονται από απότομα αυξημένη διαστολική πίεση (έως 110 mm Hg και άνω) με σχετικά μικρή αύξηση της συστολικής πίεσης. Παρόμοια κλινική εικόνα εμφανίζεται συχνά σε νεαρούς και μεσήλικες ασθενείς. Αρκετές ομάδες ασθενειών συμβάλλουν στην εμφάνιση υπέρτασης:
- Παθήσεις του νεφρικού παρεγχύματος: χρόνια σπειραματονεφρίτιδα και πυελονεφρίτιδα, διαβητική σπειραματοσκλήρωση, αμυλοείδωση.
- Βλάβη των νεφρικών αγγείων: αθηροσκληρωτική στένωση νεφρικής αρτηρίας, ινομυϊκή δυσπλασία.
- Συγγενείς ανωμαλίες: πολυκυστική νόσος, υποπλασία, πεταλοειδής νεφρός.
Ενδοκρινικές διαταραχές
Οι γυναίκες με περίπλοκη εμμηνόπαυση παρουσιάζουν περιοδικά έντονες διακυμάνσεις της αρτηριακής πίεσης. Το σύμπτωμα συνοδεύεται από έντονη ερυθρότητα του δέρματος και εφίδρωση. Προκαλείται από ορμονικές αλλαγές στο σώμα και διαταραχές της αυτόνομης νεύρωσης του αγγειακού τόνου. Οι ορμόνες παίζουν τεράστιο ρόλο στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, επομένως η αύξηση της προκαλείται από τις ακόλουθες ενδοκρινικές παθήσεις:
- Θυρεοτοξίκωση. Με την παθολογία του θυρεοειδούς, καταγράφεται μεμονωμένη συστολική υπέρταση και η διαστολική αρτηριακή πίεση είναι φυσιολογική ή ακόμη και μειωμένη. Παρατηρείται ταχυκαρδία, τρόμος των δακτύλων, ζεστό και ξηρό δέρμα. Το παθογνωμονικό σύμπτωμα είναι ο εξόφθαλμος.
- Φαιοχρωμοκύτωμα. Ένας όγκος του μυελού των επινεφριδίων εκδηλώνεται με αύξηση της πίεσης σε εξαιρετικά υψηλές τιμές - από 180/120 mm Hg. Art. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως σε ασθενείς ηλικίας 20 έως 40 ετών. Το φαιοχρωμοκύτωμα σχετίζεται με ταχυκαρδία, ταχύπνοια και έντονο πονοκέφαλο.
- Νόσος Itsenko-Cushing. Υπάρχει μια επίμονη αύξηση της πίεσης που δεν ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική θεραπεία. Η συστολική και η διαστολική πίεση αυξάνονται εξίσου. Ένας τυπικός συνδυασμός υψηλής αρτηριακής πίεσης με παχυσαρκία στο πάνω μισό του σώματος, μωβ ραγάδες και αυξημένη τριχοφυΐα.
- Υπεραλδοστερονισμός. Χαρακτηρίζεται από σταθερή και σταθερή αύξηση της αρτηριακής πίεσης, η οποία δεν μπορεί να ανακουφιστεί με τυπικά φάρμακα, εκτός από τα καλιοσυντηρητικά διουρητικά. Εκτός από την αυξημένη αρτηριακή πίεση, σημειώνεται μυϊκή αδυναμία, λειτουργική πάρεση και παραισθησία.
Προεκλαμψία σε έγκυες γυναίκες
Η προεκλαμψία, που εμφανίζεται στο δεύτερο μισό της εγκυμοσύνης, συνοδεύεται από αύξηση της αρτηριακής πίεσης πάνω από 140/90. Εκτός από την υψηλή αρτηριακή πίεση, παρατηρούνται έντονο οίδημα, πονοκέφαλοι και ναυτία. Χωρίς θεραπεία, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται σε πολύ υψηλά επίπεδα και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν οπτικές διαταραχές και έμετο. Εάν αναπτυχθούν σπασμοί στο πλαίσιο της υπέρτασης και της νεφροπάθειας, ονομάζεται μετάβαση στο στάδιο της εκλαμψίας.
Επιπλοκές της φαρμακοθεραπείας
Οι διακυμάνσεις της αρτηριακής πίεσης είναι μια από τις πιο συχνές παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής. Η αρτηριακή σας πίεση αλλάζει συνήθως λίγο μετά την έναρξη της λήψης του φαρμάκου. Εξαίρεση αποτελούν φάρμακα με συμπαθομιμητική δράση, τα οποία προκαλούν απότομη αύξηση της αρτηριακής πίεσης αμέσως μετά τη χρήση. Επιπλοκές με τη μορφή υψηλής αρτηριακής πίεσης είναι δυνατές όταν λαμβάνετε τις ακόλουθες ομάδες φαρμάκων:
- Ορμόνες: γλυκοκορτικοειδή, από του στόματος αντισυλληπτικά.
- Φάρμακα που επηρεάζουν το κεντρικό νευρικό σύστημα: αναστολείς ΜΑΟ, τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά.
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (για μακροχρόνια χρήση).
- Συμπαθομιμητικά: εφεδρίνη, τυραμίνη.
Σπάνιες αιτίες
- Παθολογίες του κεντρικού νευρικού συστήματος: όγκοι και κύστεις εγκεφάλου, υπαραχνοειδής αιμορραγία, μηνιγγίτιδα και μηνιγγοεγκεφαλίτιδα.
- Διαταραχές του συστήματος αίματος: ερυθραιμία, υπερπηκτικότητα.
- Οξύ στρες: εγκαύματα, κρίση δρεπανοκυτταρικής αναιμίας, στερητικό σύνδρομο στον αλκοολισμό.
- Εξωγενείς δηλητηριάσεις: μόλυβδος, θάλλιο, κάδμιο.
διάγνωση
Κατά την αρχική εξέταση, ο καρδιολόγος πραγματοποιεί φυσική εξέταση και μετρά την πίεση στα χέρια και τα πόδια. Προκειμένου να ληφθούν τα πιο αξιόπιστα αποτελέσματα, είναι υποχρεωτική η 24ωρη παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης (ABPM). Η διαγνωστική αναζήτηση στοχεύει στην εύρεση των αιτιολογικών παραγόντων που προκάλεσαν την υπέρταση. Το πρόγραμμα εξέτασης συνήθως περιλαμβάνει:
- ΗΚΓ. Σύμφωνα με το ηλεκτροκαρδιογράφημα, είναι εμφανή σημεία υπερτροφίας του μυοκαρδίου και διαταραχές των διεργασιών επαναπόλωσης. Όταν η αρτηριακή πίεση μεταβάλλεται προς υψηλότερες τιμές, μπορεί να εμφανιστούν μεμονωμένες εξωσυστολίες και άλλες αρρυθμίες και μπορεί να σημειωθούν εκδηλώσεις συγγενών ή επίκτητων καρδιακών δυσπλασιών.
- Υπερηχητικός. Η καρδιακή λειτουργία αξιολογείται με ηχοκαρδιογράφημα. Η υπερτροφία του μυοκαρδίου της αριστερής κοιλίας είναι συχνά ορατή. Για τον αποκλεισμό της νεφρικής υπέρτασης απαιτείται υπερηχογράφημα των νεφρών και Dopplerography των νεφρικών αρτηριών. Ανάλογα με την ένδειξη διενεργείται υπερηχογράφημα των σημαντικότερων ενδοκρινών αδένων.
- Τυποποιημένες δοκιμές. Μετράται μια γενική εξέταση αίματος και τα επίπεδα γλυκόζης νηστείας. Σε μια βιοχημική μελέτη, εξετάζονται τα επίπεδα ουρίας και κρεατινίνης, το λιπιδικό φάσμα περιλαμβάνει επίπεδα χοληστερόλης και διάφορα κλάσματα λιποπρωτεϊνών. Μια γενική εξέταση ούρων καθορίζει την ποσότητα των πρωτεϊνών και των κυτταρικών στοιχείων.
- Προηγμένες εργαστηριακές δοκιμές. Με τυπικά συμπτώματα ενδοκρινικής παθολογίας, εξετάζεται το επίπεδο μιας σειράς ορμονών: κορτικοστεροειδή, αλδοστερόνη, κατεχολαμίνες. Για την αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας, υπολογίζεται η κάθαρση κρεατινίνης. Για να αποκλειστεί το μεταβολικό σύνδρομο, συνιστάται μια δοκιμή ανοχής γλυκόζης.
- Πρόσθετες οργανικές μελέτες. Για τον προσδιορισμό του καρδιοθωρακικού δείκτη, του σχήματος και του μεγέθους της καρδιάς, πραγματοποιείται επισκόπηση ακτινογραφίας του ΟΓΚ. Για να επιβεβαιωθούν οι αθηροσκληρωτικές αγγειακές βλάβες, πραγματοποιείται αγγειογραφία. Για μια πιο λεπτομερή μελέτη της δομής των νεφρών και των επινεφριδίων, συνταγογραφείται CT και MRI.
Θεραπεία
Βοήθεια πριν από τη διάγνωση
Η ομαλοποίηση των αυξημένων τιμών της αρτηριακής πίεσης ξεκινά με μη φαρμακευτικά μέτρα. Για να μειώσετε το φορτίο στην καρδιά, πρέπει να περιορίσετε την ποσότητα επιτραπέζιου αλατιού και υγρών στη διατροφή σας. Εάν έχετε διαταραχές του μεταβολισμού των λιπιδίων, αποκλείστε τα ζωικά λίπη. Είναι απαραίτητο να καθιερώσετε μια καθημερινή ρουτίνα: αφιερώστε αρκετό χρόνο για ύπνο, προσθέστε ουσιαστική σωματική δραστηριότητα. Η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα αποκλείονται εντελώς.
Συντηρητική θεραπεία
Η φαρμακευτική αγωγή πραγματοποιείται λαμβάνοντας υπόψη την αιτιολογία της υπέρτασης. Εάν εμφανίσετε συμπτώματα που σχετίζονται με το στρες, συνιστάται να συνταγογραφήσετε ηρεμιστικά. Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα είναι αποτελεσματικά στην εξάλειψη της υπέρτασης στη θυρεοτοξίκωση. Οι περισσότερες περιπτώσεις υπέρτασης απαιτούν τη χρήση κλασικών αντιυπερτασικών φαρμάκων, τα οποία στην καρδιολογία χωρίζονται σε 5 ομάδες:
- Διουρητικά. Συνιστάται κυρίως για ηλικιωμένους ασθενείς με ταυτόχρονη καρδιακή ανεπάρκεια και οίδημα. Τα προϊόντα δεν χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της υπερασβεστιαιμίας ή της ουρικής αρθρίτιδας.
- αναστολείς ΜΕΑ. Ενδείκνυται για υπέρταση σε συνδυασμό με δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας, σακχαρώδη διαβήτη και νεφρική νόσο. Δεν συνταγογραφείται για έγκυες γυναίκες.
- Αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ. Όσον αφορά τον μηχανισμό δράσης, τα ARB είναι παρόμοια με την προηγούμενη ομάδα φαρμάκων, αλλά προκαλούν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Το μειονέκτημα είναι η υψηλή τιμή.
- Ανταγωνιστές ασβεστίου. Έχουν αγγειοδιασταλτική δράση και επομένως χρησιμοποιούνται συχνά όταν υπάρχει απότομη αύξηση της διαστολικής αρτηριακής πίεσης. Ένα επιπλέον αποτέλεσμα του φαρμάκου είναι ένα αντιαρρυθμικό αποτέλεσμα.
- Βήτα αποκλειστές. Μπορεί να συνιστάται ως μονοθεραπεία σε νεαρούς ασθενείς. Λαμβάνεται επίσης με ταυτόχρονη χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια και ταχυαρρυθμίες.
χειρουργική επέμβαση
Η χειρουργική θεραπεία χρησιμοποιείται κυρίως στην έκκριση όγκων του ενδοκρινικού συστήματος που είναι θεραπευτικά ανθεκτικοί στην αυξημένη αρτηριακή πίεση. Ενδείκνυται η χειρουργική αφαίρεση των φαιοχρωμοκυτωμάτων και των αδενωμάτων των επινεφριδίων καθώς και η ολική εκτομή του θυρεοειδούς. Για νεφρικά αίτια υπέρτασης, πραγματοποιείται επανορθωτική χειρουργική επέμβαση στις νεφρικές αρτηρίες. σε προχωρημένες περιπτώσεις γίνεται νεφρεκτομή.
Οι καρδιαγγειακοί χειρουργοί αντιμετωπίζουν ορισμένες καρδιαγγειακές αιτίες της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Στην περίπτωση της αρθρίτιδας της αορτής, το ελάττωμα διορθώνεται και μετά τα συμπτώματα εξαφανίζονται. Οι ασθενείς με αορτική ανεπάρκεια χρειάζονται αντικατάσταση της καρδιακής βαλβίδας. Για πλήρη κολποκοιλιακό αποκλεισμό που οδηγεί σε υψηλή αρτηριακή πίεση, εμφυτεύεται μόνιμος βηματοδότης.